Kijk eens naar het aquarium hierboven. Prachtig, toch?
Ken je ook het geheim van dat aquarium? Goede CO2. Want met voldoende CO2 kun je een prachtig aquarium maken, net zoals die hierboven.
Helaas is CO2 toevoegen zowat het moeilijkste binnen onze hobby. Heb je te weinig, dan groeien je planten slecht. Heb je teveel, dan loop je het risico dat je je vissen en garnalen verstikt.
Maar wat is dan de beste, veiligste en efficiëntste manier om je CO2 toe te voegen …?
Dat klopt: met je ogen.
Denk er eens over na: heb je ooit Takashi Amano een KH/pH tabel zien gebruiken? Of een pH controller?
Eigenlijk is Takashi Amano geen voorstander van controllers en andere apparatuur om de CO2 te meten. In een interview door Aquajournal vertelt hij hoe hij in de jaren ’70 een controller op de markt had gebracht, maar kort daarna de productie ervan staakte.
Waarom? Omdat hij een hoop vissen had vergast door een foutje met het systeem. Sindsdien heeft hij geen controller meer aangeraakt:
“It was a real shock. It occurred to me then that controlling living things with a machine may be a conceit of human being. No matter how convenient, there may be a limit that we should not cross. “
Tegenwoordig gebruikt hij zijn eigen ogen en ervaring om de pH te regelen. Als er bijvoorbeeld algen ontstaan of de planten doen het slecht, dan verhoogt hij de CO2. Happen de vissen naar lucht, dan verlaagt hij de CO2 of zorgt hij voor meer zuurstof in het water.
“Gemakkelijker gezegd dan gedaan”, denk je nu waarschijnlijk.
Klopt. Daarom heb ik een lijst gemaakt van symptomen waarop je moet letten. Als je één van de situaties hieronder tegenkomt in je eigen bak, dan weet je dat je hoogstwaarschijnlijk met een CO2-tekort zit ...
Je aquariumplanten hebben zo hun eigen manier om te zeggen dat je een CO2-tekort hebt in je aquarium. Vaak verschilt het ook een beetje van plant tot plant. Enkele voorbeelden:
1. Misvormde blaadjes: zeker bij Pogostemon stellatus zie je dit heel duidelijk. De bovenste blaadjes zijn dan kleiner dan normaal en zien er wat “kroezelig” uit, alsof ze verkeerd gestreken zijn.
2. De aquariumplantjes komen los en gaan drijven: dit wordt ook wel “auto fragmentatie” of “stem rot” (Engels) genoemd. De plant zit dan op een plek waar te weinig CO2 is en maakt zichzelf als het ware los door af te knappen.
Op die manier wordt het meegesleurd in de stroming, op zoek naar betere oorden met meer CO2. Wat kan moeder natuur interessant zijn, toch? :-)
De CO2 ter plekke verbeteren door bijvoorbeeld betere stroming kan in zo’n situaties zeker helpen.Dit kan trouwens ook bij bodemplanten zoals Hemianthus callitrichoides voorkomen, hij gaat dan loskomen van de bodem en drijven.
3. De planten groeien naar het licht toe. De planten zijn dan heel uitgerekt en vaak heel smal bovenaan. Dit wordt heel vaak gezien als een symptoom van te weinig licht, maar eigenlijk is dat niet waar. Wil je compacte, brede bladeren dan moet je namelijk veel licht én veel CO2 hebben.
Wanneer je plantjes naar het licht groeien, ontbreekt vaak het laatste. Eindeloos meer licht gaan toevoegen zal niet helpen, integendeel, het zal het CO2-tekort enkel nog vergroten.
De truc hier is om het licht net ietsje te minderen of te laten zoals het is en de CO2 te verhogen.
4. De onderste blaadjes vallen af. Dit is een moeilijke, want vaak is dit het gevolg van onvoldoende watercirculatie onderaan de plantjes. Door de slechte circulatie zijn voedingsstoffen voor die blaadjes niet zo gemakkelijk te verkrijgen en kwijnen ze weg. Bovendien is licht op die plekken ook een heel stuk minder, wat ook een factor is.
Maar eerlijk gezegd: het is héél moeilijk om onderaan dikke bosjes planten goede stroming te krijgen.
Gebruik anders een trucje van grootmeester Amano: een stukje hardscape (bijvoorbeeld wat stenen of hout) voor de onderste delen van de plant plaatsen.
Of zoals bij het aquarium in de Nederlandse stijl: straatjes maken.
5. Gaatjes in de bladeren en/of “glazig” worden (zie ook foto punt 2). Dit is vaak een combinatie van te weinig CO2 en meststoffen. Verhoog dus beide een beetje en je zou na een maand resultaat moeten zien.
Eventueel de slechte bladeren wegsnoeien, dat kan de plant aansporen om extra te groeien en nieuwe blaadjes te vormen.
Je ziet dit trouwens heel vaak bij Hemianthus callitrichoides. De randen van de bladeren worden dan wat grijzig en doorzichtig en verliezen aan kleur. Dit is een heel CO2-gevoelig plantje en vaak herken je hieraan direct of er voldoende CO2 is of niet.
6. Blaadjes met weinig kleur. Als je aquariumplantjes wat aan kleur verliezen, is dat vaak ook het gevolg van te weinig CO2 en/of meststoffen. Ook hier kun je beide verhogen en zien hoe de planten reageren.
Tja, algen, wie heeft er af en toe niet last van :-)
Gelukkig hebben ze wel 1 grote verdienste: ze zeggen je dat er iets mis is met je bak. Iets dat je zo snel mogelijk moet oplossen!
Een aantal algen verschijnen steeds bij een CO2-tekort. Soms omdat je gewoonweg te weinig CO2 toevoegt, soms omdat je teveel aquariumverlichting gebruikt. Want hoe meer licht je gebruikt, hoe sterker de fotosynthese en hoe meer CO2 + meststoffen je moet toevoegen. Vraag en aanbod met andere woorden.
Enkele voorbeelden van algen die ALTIJD verschijnen bij te weinig CO2:
1. Draadalg. Zelfs een heel klein beetje draadalg is genoeg om te zeggen dat er iets mis is met de CO2 in je bak. Het licht wat terugschroeven in sterkte & duur en wat extra CO2 toevoegen kan wonderen doen!
2. Baardalg: ook deze alg wil je iets duidelijk maken. De alg komt vaak voor bij slechte watercirculatie waardoor je plaatselijk CO2-tekorten krijgt. Kijk de stroming eens na, verhoog de CO2 beetje bij beetje en snoei de aangetaste bladeren weg. Reken op minstens 1 à 2 maanden voordat je resultaten ziet, dit is een koppige alg die niet vanzelf verdwijnt!
3. Puntalgen: ze zijn niet zo vervelend als baardalgen & draadalgen, maar kunnen toch het zicht storen, zeker als ze vooral op de voorruit groeien! De groene puntalg komt vaak voor bij te weinig fosfaat en/of CO2. Beide verhogen lost het probleem op.
Vertoon je bak één van de bovenstaande symptomen? Of misschien verschillende? Dan weet je wat er je te doen staat.
Verhoog wekelijks beetje bij beetje (!) de CO2 en hou je vissen in het oog. Een goede richtlijn is maximum 0,1 pH minder per week. Ga dus zeker niet het naaldventiel open schroeven, maar doe alles rustig aan.
Happen je vissen naar lucht of verschuilen ze zich? Dan zit je waarschijnlijk net iets te hoog. Ga dan terug naar de pH-waarde van de week geleden of de week daarvoor. Dat is namelijk de veilige grens voor je vissen.
Geloof me, als je deze techniek onder de knie krijgt dan sta je als aquascaper sterker in je schoenen, weet je problemen direct te herkennen en zal je aquarium er een pak frisser bijstaan. En bovendien zul je in de toekomst veel sneller kunnen reageren op mogelijke tekorten en zo een topbak blijven onderhouden.
Geen probleem. De truc is dan om je verlichting zo laag mogelijk te houden. Daardoor vertraagt de fotosynthese en gaan de plantjes trager groeien.
Een tragere groei betekent minder vraag naar voedingsstoffen en dus ook CO2. Gevolg? Het CO2-tekort wordt kleiner! Hoe je dit het best aanpakt, lees je in het artikel over aquaria zonder CO2.
Van welk symptoom heb jij last in je bak? Of ken je misschien nog een andere vorm van CO2-tekort? Laat het mij hieronder zeker weten.
En vergeet niet om lid te worden van onze Facebook-pagina om nog meer leuke scapes & tips te zien! ;-)
[ninja-inline id=2164]
Ben je net als ik gek op die bakken vol groene pracht? Bijna altijd vind…
Een ding is zeker, de Amano of Japonica garnaal is een populair beestje. Ligt het…
Geef toe, een “betta” is een prachtvis, toch? 😊 Met zijn bijzondere kleuren en…
Ik heb al eens een artikeltje geschreven over rode aquariumplanten en hoe je die het…
Je wil een vuurgarnaal kopen? Of misschien zelfs vuurgarnalen kweken? Ik geef je geen ongelijk!…
Hoppa, weer nieuwe inspiratie voor je toekomstige bak! Deze keer het aquarium van Nigel Hoevenaar.…
Bekijk de reacties
Zeer interessant wat je vertelt. Mijn bak doet doet het goed.Ik heb alle apparatuur wat er bestaat gaat goed.
Hey
ik zie dat mijn plantjes wat last hebben van zwarte algen
ik gebruik de planten voeding all-IN-ON- mijn licht staat gaat aan om 15u tot 12U
volgens mijn co2 indicator is mijn co2 ook goed
wat zou de reden kunnen zijn
Met vriendelijke groet
Diego
Hey Diego
Heb je de CO2 indicator al eens van plek veranderd, namelijk daar waar de meeste baardalg is?
En ik veronderstel dat die lichtduur een typfout is? :-)
Groetjes
Gilles
Dag Gillis
Ik heb een vision 260 en heb daar een co2 systeem bij .
De co2 bellen komen bij mij in de aquarium onder een omgekeerd bakje
en het water wat uit de uitstroom komt gaat onder het bakje door en zo los
het co2 op in het water.
Maar als ik jou artikel lees ben jij niet zo voor dit systeem maar waarom niet
volgens mij heb ik geen co2 verlies.
Maar als ik toch iets anders wil wat raad jij me dan aan de vison 260 heeft een intern filter.
gr. Jos
Hey Jos
Ben niet voor zo'n systemen omdat ze naar mijn mening niet efficiënt genoeg zijn om CO2 op te lossen. Voor de grootte van jouw aquarium zou ik eerder een reactor aanraden.
Groeten
Gilles
Dag Gilles
Hoe ga ik dat oplossen met een intern filter.
Gr.jos
Hey Jos
Er bestaan ook reactors die je intern kunt gebruiken, bijv. die wat ik op mijn eigen shop verkoop: https://planted-box.com/product/co2-reactor
Groetjes en prettige feestdagen,
Gilles
Ha Gilles,
ik heb het artikel gelezen (en natuurlijk meerdere) Maar toch heb ik het volgende probleem. Planten komen los. Soms halverwege de stengel, soms alleen bovenin. Dus een teken van “auto fragmentatie”. Maar het vreemde is dat mijn dropchecker kanariegeel is en ik uitkom op een pH van 6.6 Alle planten bewegen mooi mee in de stroming dus ben er van overtuigd dat het daar niet aan ligt. En feitelijk doen alle planten het voor de rest prima.
Mijn NO3 wel erg hoog momenteel (50); zou het dan daar aan kunnen liggen?
Hallo een vraagje. Ik heb dan wel zo een CO2 set gekocht en ik heb alles geïnstalleerd. Gister avond slaat de fles netjes uit of de afgestelde waarde. 7.00 en nu ben ik wakker en staat de meter op 6.70. De fles is dicht ik zie geen bubbeltjes meer door de flipper heen gaan. Wat heb ik fout gedaan? Of gaat het altijd door met zakken?
Dag Dennis
Lijkt me gewoon rest CO2 dat nog in het aquarium zit + je planten produceren 's nachts ook CO2. Misschien verluchten wanneer de lampen uit zijn?
Groeten
Gilles
Ik had heel vee last van algen. Een donkergroene laag . Bijna zwart. Op mijn bladeren. Waardoor de bladeren verstikte en de plantje doorgingen. Na toevoegen co2 en de belichting terug te schroeven van 12 constant naar 8 uur en een tussenpoze van 4 uur. Alle alg verdwenen.
1x per dag voeg ik een totaal meststof toe.
3 weken geleden nieuwe plantje toegevoegd in mijn bak en het lijkt wel of ik ze al maanden heb. Zien er zeer mooi vol uit met mooie groene en dieprode bladeren. Mijn Tijger lotus is in 3 weken 2 cm gegroeid en mijn Java varen maakt ineens baby's aan de bladeren..
Wat een beetje Co2 en aanpassing in belichting wel niet kan doen zeg.
Hey Dirk
Extra CO2 + minder sterk licht is heel vaak een goede oplossing, ik raad het steevast aan wanneer ik gecontacteerd word ivm algen :-)
Groeten
Gilles
Ik heb nu mijn licht iets opgeschroefd naar 10 uur per dag en ik ga kijken wat dit doet met de alg. Komt het terug blijf ik 8 uur belichten blijft het weg dan laat ik het zo ivm snellere plantengroei.
Het is jammer dat ik geen foto kan plaatsen van mijn tijgerLotus. Die bladeren worden super groot (8-10cm).
Hoi Gilles, Wat een super fijne site! Ik heb al erg veel van je artikels geleerd en Heb een maandje terug dan ook echt de stap genomen om een beplant aquarium te starten. Ik gebruik de estimative index voor voeding en voeg CO2 toe met een regelaar die het water keurig op het gewenste PH niveau houdt. De drop-checker hangt elke paar dagen op een andere plek om er zeker van te zijn dat ik geen dead-spots heb. De stroming lijkt op orde want overal in de bak bewegen de plantjes enigsins mee.
Nu vroeg ik me af hoe het nou precies zit met de KH waarde in het aquarium. Ik heb veel gelezen over het verband tussen de KH waarde van het water en de PH waarde die je wil verkrijgen met CO2 toevoeging. Ik heb verschillende testjes gedaan maar het lijkt er op de de KH waarde van het water dat hier uit de kraan komt extreem laag is (rond de 2). Ik durfde op het begin niet zo goed meteen vol gas te gaan met de CO2 toevoeging en heb het opgebouwd van PH 6.5 af maar zit inmiddels op PH6.35. De Drop checker kleurt groen maar meer richting blauwgroen dan geelgroen.
Ik vind het een beetje eng worden om nog meer toe te voegen, vandaar dat ik om je advies vraag. De vissen die er nu 2 weken inzitten lijken het nog steeds prima naar de zin te hebben. Happen niet naar lucht en zwemmen overdag mooi rond terwijl ze 's nachts ergens tussen de plantjes verschuilen. Maar het kan toch niet goed zijn om de PH waarde nog verder omlaag te schroeven? Ik vraag dit omdat ik met mijn HC precies hetzelfde zag gebeuren als in dit artikel. Eerst werd deze glazig waarna hij langzaam afstorf. Uiteraard weet ik dat HC zeker geen beginnersplantje is maar het lijkt er op dat andere voorgrondplantjes (micranthemum en naaldgras) het zelfde probleem hebben maar dan minder snel. eerst dacht ik aan de overgang van emers naar submers maar er blijft werkelijk niets van het plantje over. De overige grotere planten in het aquarium lijken het overigens goed te doen.
Zou ik nog meer CO2 toevoegen of proberen mijn KH waarde te verhogen? Het leek mij lastig de KH waarde stabiel te houden vanwege de wekelijkse waterverversing en dacht dat meer CO2 toevoegen een makkelijkere optie is maar zoals eerder beschreven vind ik het inmiddels een beetje eng worden.
Je advies wordt zeer op prijs gesteld
Hey Rob
Sorry voor de late reactie! Over het hoofd gezien en op vakantie geweest ...
Er is inderdaad een verband tussen de pH en KH (aka de pH/KH tabel), maar vergeet niet dat die tabel er vanuit gaat dat je water enkel uit carbonaten bestaat. In aquariumwater is dat heel vaak niet zo en zitten er allerlei stoffen in die invloed hebben op de pH & KH zijn maar zelf geen carbonaat zijn. Hierdoor krijg je dus een afwijking van de tabel waardoor hij quasi altijd de CO2 veel hoger gaat inschatten dan wat je in realiteit hebt. Andersom komt heel zelden voor.
Hoe is de verlichting boven die HC? Die heeft vaak iets meer licht nodig door de lage positie + veel CO2 (maar dat lijkt me al in orde). En eventueel is Monte Carlo een gemakkelijkere optie dan HC :-)
Groeten
Gilles
Ha Gilles, bedankt voor je reactie. Ik heb 5 ledstrips over de gehele lengte in de lichtbak gebouwd voor de verlichting. 3 voor en 2 achter, ondersteund door een reflecterend materiaal er achter. Ik denk dat de verlichting net wat minder fel is dan met 2 tl balken maar vind dit moeilijk in te schatten. De verlichting brand nu zo'n 12u per dag.
Hoe zit het als je advieseerd de verlichting te verhogen / verlagen? Bedoel je dan de licht sterkte of de licht duur? Ik dacht namelijk dat de HC ook
Met minder verlichting zou moeten kunnen.
De monte carlo staat ook in het aquarium. Deze stierf de eerste 2 weken ook helemaal weg maar komt nu heel langzaam blaadje voor blaadje weer terug. Er is dus nog hoop voor een mooi bedekte voorgrond. De hc krijg ik maar niet voor elkaar die sterft echt weg tot t laatste stengeltje dus ik geloof dat ik die maar opgeef.
Nogmaals bedankt voor je goede adviezen en producten!
Groetjes
Rob
Hey Rob
Ik bedoel dan versterken. HC kan inderdaad wel redelijk overweg met zwakkere verlichting (zie de bakken van Amano), maar vergeleken met de andere planten hebben ze toch wat meer licht + CO2 nodig.
Groeten
Gilles
Beste Gillis,
Ik wil co2 aan mijn bak toevoegen, ik heb ook veel last van baardalg,
maar in de winkel hebben ze mij verteld dat ik toch een voedingsbodem er in moet doen,
maar u verteld van niet , ze zeggen dat de planten over dag co2 op nemen via het blad en snachts via de wortels, ik weet nu niet wat ik moet doen ,graag uw reactie.
Hatelijke groet, Kees
Wat voor mij heel effectief was was de belichting terugschroeven en een tussenpoze in brengen in de belichting.
Dag Dirk
Verlichting terugschroeven werkt inderdaad bijzonder goed!
Groeten
Gilles
Dag Kees
Een voedingsbodem heeft er weinig mee te pakken, lijkt me een verkoopspraatje. Focus op je verhouding licht vs CO2, daarmee geraak je wel van de baardalg af. Heb je mijn anti-baardalg strategie al gelezen?
Groeten
Gilles
Beste .
Ik heb een rio 125 bak met wat platen erin maar naar mij gevoel willen ze niet echt groeien . Waterwaardes zijn allemaal goed . Er zitten korrels onder het grind waardoor de grind vruchtbaar word ik gooi er ook vloeibare mest bij en en heb co2 erin hangen . Eentje die zelf co2 tevoegd narmate het water nodig heeft . Licht staat gemiddeld 11 uur per dag aan .
Wat kan ik nog meer doen
B.v.d. tamas
Dag Tamas
Je zegt dat ze naar jouw gevoel niet echt groeien, vertonen ze dan groeiproblemen (bv kleurverlies, gaatjes, algen, ...)?
Stuur mij anders gerust een foto via mail, dan kijk ik er even naar.
Groeten
Gilles
Ik heb een ph waarde van 8
Kh waarde van 4
Gh waarde van 6
No2 <3
Mijn CO2 is dus erg laag
Tevens heb ik altijd snel last van bruine alg op de ramen.
Hoe krijg ik de kh iets omhoog en de ph omlaag waardoor de CO2 toeneemt?
Ik heb een superfish 60 liter aquarium met japonica garnalen en kardinaal tetra's
Ik heb ook een extra bruissteentje. Ik weet niet goed of ik de uitloop van het filter boven of in het water moet laten stromen.
Graag uw advies.
Hey Ron
Als je meer CO2 wil moet je CO2 toevoegen met een CO2-systeem, niet gaan spelen met zuren etc. Die verlagen wel je pH maar voegen zelf geen CO2 toe. De pH/KH tabel veronderstelt namelijk dat je die stoffen niet in het water hebt, maar enkel bicarbonaten etc
Groeten
Gilles