Algen bestrijden 
CO2-systemen 
Plantenvoeding 
Aquariumtechniek 
Vissen & garnalen 
Opstart & onderhoud 
Aquariumplanten 
Aquascaping 
CO2 bemesting in het aquarium
Lees verder
Kijk eens naar het aquarium hierboven. Prachtig, toch?
Ken je ook het geheim van dat aquarium? Goede CO2. Want met voldoende CO2 kun je een prachtig aquarium maken, net zoals die hierboven.
Helaas is CO2 toevoegen zowat het moeilijkste binnen onze hobby. Heb je te weinig, dan groeien je planten slecht. Heb je teveel, dan loop je het risico dat je je vissen en garnalen verstikt.
Maar wat is dan de beste, veiligste en efficiëntste manier om je CO2 toe te voegen …?
Aquarium CO2 toevoegen doe je het beste met je ogen!
Dat klopt: met je ogen.
Denk er eens over na: heb je ooit Takashi Amano een KH/pH tabel zien gebruiken? Of een pH controller?
Eigenlijk is Takashi Amano geen voorstander van controllers en andere apparatuur om de CO2 te meten. In een interview door Aquajournal vertelt hij hoe hij in de jaren ’70 een controller op de markt had gebracht, maar kort daarna de productie ervan staakte.
Waarom? Omdat hij een hoop vissen had vergast door een foutje met het systeem. Sindsdien heeft hij geen controller meer aangeraakt:
“It was a real shock. It occurred to me then that controlling living things with a machine may be a conceit of human being. No matter how convenient, there may be a limit that we should not cross. “
Tegenwoordig gebruikt hij zijn eigen ogen en ervaring om de pH te regelen. Als er bijvoorbeeld algen ontstaan of de planten doen het slecht, dan verhoogt hij de CO2. Happen de vissen naar lucht, dan verlaagt hij de CO2 of zorgt hij voor meer zuurstof in het water.
“Gemakkelijker gezegd dan gedaan”, denk je nu waarschijnlijk.
Klopt. Daarom heb ik een lijst gemaakt van symptomen waarop je moet letten. Als je één van de situaties hieronder tegenkomt in je eigen bak, dan weet je dat je hoogstwaarschijnlijk met een CO2-tekort zit ...
Zo vertellen je aquariumplanten je dat je te weinig CO2 toevoegt…
Je aquariumplanten hebben zo hun eigen manier om te zeggen dat je een CO2-tekort hebt in je aquarium. Vaak verschilt het ook een beetje van plant tot plant. Enkele voorbeelden:
1. Misvormde blaadjes: zeker bij Pogostemon stellatus zie je dit heel duidelijk. De bovenste blaadjes zijn dan kleiner dan normaal en zien er wat “kroezelig” uit, alsof ze verkeerd gestreken zijn.
2. De aquariumplantjes komen los en gaan drijven: dit wordt ook wel “auto fragmentatie” of “stem rot” (Engels) genoemd. De plant zit dan op een plek waar te weinig CO2 is en maakt zichzelf als het ware los door af te knappen.
Op die manier wordt het meegesleurd in de stroming, op zoek naar betere oorden met meer CO2. Wat kan moeder natuur interessant zijn, toch? :-)
De CO2 ter plekke verbeteren door bijvoorbeeld betere stroming kan in zo’n situaties zeker helpen.Dit kan trouwens ook bij bodemplanten zoals Hemianthus callitrichoides voorkomen, hij gaat dan loskomen van de bodem en drijven.
3. De planten groeien naar het licht toe. De planten zijn dan heel uitgerekt en vaak heel smal bovenaan. Dit wordt heel vaak gezien als een symptoom van te weinig licht, maar eigenlijk is dat niet waar. Wil je compacte, brede bladeren dan moet je namelijk veel licht én veel CO2 hebben.
Wanneer je plantjes naar het licht groeien, ontbreekt vaak het laatste. Eindeloos meer licht gaan toevoegen zal niet helpen, integendeel, het zal het CO2-tekort enkel nog vergroten.
De truc hier is om het licht net ietsje te minderen of te laten zoals het is en de CO2 te verhogen.
4. De onderste blaadjes vallen af. Dit is een moeilijke, want vaak is dit het gevolg van onvoldoende watercirculatie onderaan de plantjes. Door de slechte circulatie zijn voedingsstoffen voor die blaadjes niet zo gemakkelijk te verkrijgen en kwijnen ze weg. Bovendien is licht op die plekken ook een heel stuk minder, wat ook een factor is.
Maar eerlijk gezegd: het is héél moeilijk om onderaan dikke bosjes planten goede stroming te krijgen.
Gebruik anders een trucje van grootmeester Amano: een stukje hardscape (bijvoorbeeld wat stenen of hout) voor de onderste delen van de plant plaatsen.
Of zoals bij het aquarium in de Nederlandse stijl: straatjes maken.
5. Gaatjes in de bladeren en/of “glazig” worden (zie ook foto punt 2). Dit is vaak een combinatie van te weinig CO2 en meststoffen. Verhoog dus beide een beetje en je zou na een maand resultaat moeten zien.
Eventueel de slechte bladeren wegsnoeien, dat kan de plant aansporen om extra te groeien en nieuwe blaadjes te vormen.
Je ziet dit trouwens heel vaak bij Hemianthus callitrichoides. De randen van de bladeren worden dan wat grijzig en doorzichtig en verliezen aan kleur. Dit is een heel CO2-gevoelig plantje en vaak herken je hieraan direct of er voldoende CO2 is of niet.
6. Blaadjes met weinig kleur. Als je aquariumplantjes wat aan kleur verliezen, is dat vaak ook het gevolg van te weinig CO2 en/of meststoffen. Ook hier kun je beide verhogen en zien hoe de planten reageren.
Zo zeggen aquarium algen dat je te weinig CO2 toevoegt…
Tja, algen, wie heeft er af en toe niet last van :-)
Gelukkig hebben ze wel 1 grote verdienste: ze zeggen je dat er iets mis is met je bak. Iets dat je zo snel mogelijk moet oplossen!
Een aantal algen verschijnen steeds bij een CO2-tekort. Soms omdat je gewoonweg te weinig CO2 toevoegt, soms omdat je teveel aquariumverlichting gebruikt. Want hoe meer licht je gebruikt, hoe sterker de fotosynthese en hoe meer CO2 + meststoffen je moet toevoegen. Vraag en aanbod met andere woorden.
Enkele voorbeelden van algen die ALTIJD verschijnen bij te weinig CO2:
1. Draadalg. Zelfs een heel klein beetje draadalg is genoeg om te zeggen dat er iets mis is met de CO2 in je bak. Het licht wat terugschroeven in sterkte & duur en wat extra CO2 toevoegen kan wonderen doen!
2. Baardalg: ook deze alg wil je iets duidelijk maken. De alg komt vaak voor bij slechte watercirculatie waardoor je plaatselijk CO2-tekorten krijgt. Kijk de stroming eens na, verhoog de CO2 beetje bij beetje en snoei de aangetaste bladeren weg. Reken op minstens 1 à 2 maanden voordat je resultaten ziet, dit is een koppige alg die niet vanzelf verdwijnt!
3. Puntalgen: ze zijn niet zo vervelend als baardalgen & draadalgen, maar kunnen toch het zicht storen, zeker als ze vooral op de voorruit groeien! De groene puntalg komt vaak voor bij te weinig fosfaat en/of CO2. Beide verhogen lost het probleem op.
Klaar om meer CO2 in je aquarium toe te voegen?
Vertoon je bak één van de bovenstaande symptomen? Of misschien verschillende? Dan weet je wat er je te doen staat.
Verhoog wekelijks beetje bij beetje (!) de CO2 en hou je vissen in het oog. Een goede richtlijn is maximum 0,1 pH minder per week. Ga dus zeker niet het naaldventiel open schroeven, maar doe alles rustig aan.
Happen je vissen naar lucht of verschuilen ze zich? Dan zit je waarschijnlijk net iets te hoog. Ga dan terug naar de pH-waarde van de week geleden of de week daarvoor. Dat is namelijk de veilige grens voor je vissen.
Geloof me, als je deze techniek onder de knie krijgt dan sta je als aquascaper sterker in je schoenen, weet je problemen direct te herkennen en zal je aquarium er een pak frisser bijstaan. En bovendien zul je in de toekomst veel sneller kunnen reageren op mogelijke tekorten en zo een topbak blijven onderhouden.
Maar ik heb geen CO2-systeem, wat nu?
Geen probleem. De truc is dan om je verlichting zo laag mogelijk te houden. Daardoor vertraagt de fotosynthese en gaan de plantjes trager groeien.
Een tragere groei betekent minder vraag naar voedingsstoffen en dus ook CO2. Gevolg? Het CO2-tekort wordt kleiner! Hoe je dit het best aanpakt, lees je in het artikel over aquaria zonder CO2.
Van welk symptoom heb jij last in je bak? Of ken je misschien nog een andere vorm van CO2-tekort? Laat het mij hieronder zeker weten.
En vergeet niet om lid te worden van onze Facebook-pagina om nog meer leuke scapes & tips te zien! ;-)
[ninja-inline id=2164]
Hallo Gilles,
Bedankt voor deze zeer nuttige informatie.
Ik heb een RIO400 plantenbak met daarop 2 filterpotten,. Aan en afvoer gaat via lily pipes, waarvan de uitvoer aan de rechterzijde zit en de afvoer aan de andere zijde. Nadeel van deze lily pipes is dat je de uistroom niet lekker kan richten.De CO2 zit op één van de filters aangesloten via een atomizer en wordt geregeld via een Ph meter i.c.m. een computer. De planten met wortels in de bodem, worden bijgevoed d.m.v. kleibolletjes.
Nu heb ik je artikel even vertaald naar mijn bak:
1) De Ludwigia repens ‘Rubens’ in mijn bak, verliest bladeren aan de onderzijde en staat niet mooi rood.
– Stroming nazien en verlichting opschroeven, i.c.m. extra CO2?
2) De Polygonum sp. Kawagoneum groeit mijn bak uit, maar de bladeren onderaan verkleuren en lijken snel te verouderen. Tevens is deze redelijk gevoelig voor baardalg. De toppen staan wel mooi rood.
– Stroming nazien en ?
3) De Rotala rotundifolia staat niet meer zo mooi als voorheen, o.a. kleinere bladeren, geen mooie kleur. Deze staat naast de plaats waar de CO2 in de bak komt.
– Meer verlichting i.c.m. CO2?
4) Op het hout ontstaat wat baardalg.
– CO2 opvoeren?
Graag verneem ik van je, of jij denkt dat ik op de goede weg zit.
Even de notifier aangevinkt, was ik vergeten.
Hey Ronald
Goed bezig, je gebruikt de planten goed als leidraad voor je CO2 :-)
1) Inderdaad stroming & CO2 nazien
2) idem
3) idem
4) Is mogelijk ook een dead spot, dus zeker de stroming op die plekken nakijken.
Ik zou nog niet de verlichting verhogen want dan gaat ook de vraag naar CO2 omhoog en zit je dus weer in dezelfde situatie. Eerst je CO2 & stroming, dan pas je verlichting verhogen.
Groeten
Gilles
Dank voor je antwoord.
Zal ik eens moeten kijken voor een stromingspompje die sterk genoeg is voor 400 liter.
Tips?
De CO2 heb ik gisteren al een beetje opgeschroefd, dus nu maar afwachten.
Beste gilles,
Ik heb mn co2 tester op groen branden
Ik heb nu dus volgens die tester genoeg co2 in me bak.
Maar als ik me co2 aan zet word hij opeten duur geel dus heb ik teveel co2 in mn
Hoe kan ik me. Co2 nou opvoeren maar niet dat ik teveel in mn bak krijg?
Ik heb dingen gelezen over de ph omhoog of omlaag brengen maar ik weet niet wat daar precies mee bedoeld word,
Ik hoop dat u me kan helpen
Ik heb veel last van slechte planten groei, gaten, en doode bladen..
Ik denk denk dat t aan mn co2 ligt
Wat denkt u?
Ik hoop iets te horen
Mvg
Dag Rick
Wat voor CO2-tester heb je dan?
Het lijkt erop dat je CO2-systeem verkeerd is ingesteld, CO2-aanpassingen moeten langzaam gebeuren en zeker niet snel van groen naar geel, dat kan gevaarlijk zijn voor je vissen. Ik raad aan om wekelijks je CO2 met 0,1 pH te doen dalen, zeker niet sneller. Dit zorgt ervoor dat je vissen (en planten) gemakkelijker kunnen aanpassen aan de nieuwe waardes, zonder risico op vergassing voor de fauna.
pH omhoog of omlaag doen met chemische producten moet je niet doen. Die voegen geen extra CO2 toe aan je bak en bovendien zijn veel van die producten sterke zuren en mogelijk schadelijk voor de beesten. CO2 toevoegen doe je met een CO2-systeem, niet met een pH-product :-)
Slechte plantengroei, gaten, rotting, … wijzen allemaal op een tekort, en vaak is dat inderdaad een CO2-tekort. Ik zou dus langzaam (!) de CO2 verbeteren en voor de bemesting de Estimative Index volgen: https://www.aquascaping-blog.com/194/estimative-index
Groeten
Gilles
Hoi Gilles,
Bedankt voor je reactie, een interne reactor schrijf je, dat is de taifun van JBL toch ook? Daar was ik niet recht tevreden over (met 2 verlengstukken, vrij lomp en nogal in het zicht en niet echt effectief genoeg) Mijn pomp heeft niet echt veel overcapaciteit voor een externe reactor, dus die valt voorlopig voor mij af. Zijn er nog andere typen interne reactoren?
In mijn huidige opstelling worden de co2 bellen kapot geslagen en het aquarium in ingeduwd, toch lijkt het alsof die belletjes niet goed oplossen. De belletjes zijn wel zo fijn dat ze nauwelijks omhoog worden gestuwd door de opwaartse druk, ze hangen maar een beetje en drijven mee op de stroom, dit kan natuurlijk ook betekenen dat het water al enigzins verzadigd is (pH6,8, KH 5 ) met co2.
Ik heb ook wel eens gelezen dat men de co2 toevoer in de aanzuig van de filter steekt , is dat nog een optie, of verstoor ik daarmee de filterwerking en maak ik wellicht mijn filter (eheim600) zelfs kapot?
Groet
Tycho
Hey Tycho
Nee, dat is geen taifun maar een gewone reactor die je in het water steekt. Anders kun je een extra pompje plaatsen voor het verlies aan stroming te compenseren.
CO2 in de aanzuig van de filter gaat ook, maar kan mogelijk gaan “burpen” als je veel CO2 toevoegt. De filterwerking wordt dan niet verstoort en het heeft ook geen effect op je bacteriën.
Groeten
Gilles