
Algen in het aquarium zijn de grootste vrees voor elke aquarist. Zeker voor beginners is dit een groot probleem en vaak betekent het ook het einde van de hobby. Algenproblemen in het aquarium zijn echter ook vaak het gevolg van verkeerde informatie die op internetfora (en zelfs boeken!) te vinden is. Dit artikel legt in begrijpbare taal waarom dit zo is. Alle informatie is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en de jarenlange ervaring van enkele kenners, waaronder Tom Barr van TheBarrReport.
Wat is de oorzaak van algen in het aquarium?
Heb je je al ooit afgevraagd waarom de bakken op de AGA Aquascaping Contest altijd volledig algvrij zijn? Dat komt omdat deze aquariums zeer stabiel zijn. Algen houden van aquariums die onstabiel zijn. Wat maakt een aquarium dan onstabiel? Te weinig biomassa, onvoldoende voedingsstoffen en watercirculatie, onstabiele CO2, te sterke verlichting, …
Een vaak voorkomende misvatting is dat een teveel aan nitraat of fosfaat algen veroorzaakt. Dit klopt echter niet en is gebaseerd op verouderde en achterhaalde literatuur (zie ook: Bachmann et al., 2002; Canfield, 2007). De praktijk heeft namelijk uitgewezen (ook in mijn eigen aquarium trouwens) dat een tekort aan voedingsstoffen tot algen leidt. Van zodra één element ontbreekt in de voeding van de aquariumplanten, dan stagneert de algemene groei van de plant (zie “Wet van Liebig”). Door op regelmatige basis nitraat, fosfaat, CO2 en micro-elementen toe te voegen aan het water creëer je een optimale groeiplaats voor je aquariumplanten. Je aquariumplanten kun je eigenlijk een beetje vergelijken als de natuurlijke “concurrenten” van je algen. Hoe beter zij dus groeien, hoe minder kans de algen krijgen om zich te tonen.
Waarom dacht men vroeger dan dat nitraat en fosfaat algen veroorzaakten? Vermoedelijk omdat die stoffen voornamelijk uit vissenvoer en uitwerpselen werd gewonnen. Tijdens het rottingsproces worden die producten omgezet in nitraat en fosfaat die op hun beurt dus als voeding voor de planten zorgen. Helaas ontstaan tijdens dat rottingsproces ook andere stoffen die wel algen veroorzaken, bijvoorbeeld ammonium. Tegenwoordig kun je nitraat en fosfaat gewoon in flesjes kopen, er komt dus geen rotting bij te pas en dus ook geen algen!
Wat moet je niet doen bij het bestrijden van algen?
Vaak wordt aangeraden om minder voedingsstoffen toe te voegen aan het aquariumwater. Dit heeft echter een averechts effect en zal het algenprobleem enkel nog vergroten. Algen hebben namelijk minder voedingsstoffen nodig dan aquariumplanten om te gedijen. Door de algen te “verhongeren” ga je dus eerder je planten verhongeren waardoor de natuurlijke concurrentie van de algen volledig wegvalt en je eigenlijk vrij spel geeft aan de algen.
Een ander hekelpunt is een te sterke aquariumverlichting, waardoor het onmogelijk wordt om nog voldoende voedingsstoffen toe te voegen. Tot slot, de sleutel tot succes is een goede en stabiele (!!) balans tussen macro-elementen (CO2, NO3, PO4), micro-elementen (Fe, Mn, B, …) en verlichting.
Algen bestrijden in het aquarium
Heb je toch algenproblemen? Dan ga je best na waar het probleem ligt. Meestal is instabiele CO2 toevoeging de oorzaak aangezien die het moeilijkste te meten valt. In het artikel “CO2 in het aquarium meten” lees je alvast hoe je je CO2 kunt meten. Hieronder ook nog enkele tips om algenproblemen op te lossen:
- Stofzuig het substraat, verwijder zoveel mogelijk alg en beschadigde bladeren en doe een stevige waterverversing;
- Voeg voldoende voedingsstoffen toe (in mijn bak bijvoorbeeld 30ppm NO3 en 3ppm PO4);
- Kijk je CO2 systeem na en verifieer of je wel voldoende toevoegt;
- Verlaag je lichtsterkte en -duur (8 uur is voldoende voor de fotosynthese);
- Zorg voor voldoende watercirculatie, dit zorgt voor een betere verspreiding van de voedingsstoffen. Kies een filter die ongeveer 10x de aquariuminhoud filtert (voor “high-tech” bakken);
- Voeg algeneters toe aan je aquarium (bijvoorbeeld Amano garnalen).
Heb je last van een specifiek type alg? Bekijk dan even de algensectie van deze blog, daar vind je de oorzaak én de oplossing voor elke algensoort.
Vond je deze post interessant? Vergeet dan zeker niet lid te worden van onze Fan page en je ervaring te delen met andere aquascapers!
[ninja-inline id=2172]
Hoi Gilles,
Je biedt 2 soorten voeding aan op je site. Kant en klaar of zelf te mengen. Wat is het verschil? Behalve het gemak.
Met vriendelijke groet,
Sven Schipper
Hey Sven
Mijn excuses voor de late reactie, ik was een tijdje op vakantie.
Het gemak is het grootste verschil. Bij de All-in-One zit ook alles in 1 handig doseerflesje, wat niet mogelijk is bij de EI Kit omdat je daar andere grondstoffen hebt. Wel krijg je bij de poederkit een doseerdopje erbij.
Groeten
Gilles
Allereerst: complimenten voor al je artikelen. Het heeft me enorm geholpen de hobby beter te begrijpen.
N.a.v. dit artikel blijf ik zitten met één vraag: ik begrijp dat alg vooral ontstaat door voedingstekorten en niet door voedingsoverschotten. Als ik nu echter mijn verlichting slechts 8 uur per dag aan heb, maar ik voeg wel veel easycarbo en meststoffen toe, dan kan het toch zo zijn dat er een overschot aan meststoffen en easycarbo aanwezig is? Het deel dat niet binnen 8 uur verbruikt wordt door de planten bedoel ik dan.
Wat gebeurt er nu met dit overschot? Ik neem aan dat hier algen van gaan groeien, aangezien de planten niet zoveel kunnen opnemen in 8 uur. Klopt dit?
Hey Nick
Bedankt :-)
Algen gaan àltijd voedingsstoffen opgebruiken. Het zijn één van de oudste organisme op deze planeet en veel eenvoudiger van structuur dan je aquariumplanten, die veel complexer in mekaar zitten. Daardoor kunnen ze met véél lagere voedingswaardes overleven. Het is dus onmogelijk om algen “uit te hongeren”, het zijn dan eerder je aquariumplantjes die als eerste het loodje zullen leggen.
Bovendien heeft de Estimative Index al bewezen dat een overschot aan meststoffen geen probleem is en geen algen veroorzaakt. Focus je op de plantengroei dus, en niet op het inperken van de algen.
Groeten
Gilles
Bedankt voor je snelle antwoord! Ik heb zeker niet de intentie om algen uit te gaan hongeren. Ik vraag me alleen af wat er gebeurt als mest en co2 in overvloed aanwezig zijn en licht dus de beperkende factor is. Zowel de planten als de algen kunnen dan toch onbeperkt groeien? En dan krijg ik toch een aquarium met goed groeiende planten, maar ook goed groeiende algen (omdat er genoeg voeding is voor beiden tegelijkertijd)?