
Iedereen heeft er al eens mee te maken gehad: een olieachtige substantie op het wateroppervlakte, ook wel een “kaamlaag” genoemd. Op zich is een kaamlaag ongevaarlijk, tenzij het heel dik wordt en de uitwisseling van zuurstof tussen het aquarium en de omgeving beperkt. Maar wat veroorzaakt net die kaamlaag?
Oorzaak van de kaamlaag: slecht onderhoud
Een kaamlaag ontstaat vaak bij slecht onderhoud van het aquarium, bijvoorbeeld door rottende materialen (bladeren, voer, …) of door overbevolking van het aquarium. Het kan ook het gevolg zijn van een plotse bacteriesterfte doordat een filter lang heeft stilgestaan. Door regelmatig je bak te onderhouden, alle blaadjes te verwijderen na een snoeibeurt en eventueel dode dieren te verwijderen, is de kans op een kaamlaag al minder.

Een kaamlaag door plantengroei?
Soms kan het zijn dat je je bak heel goed onderhoudt, maar dat er toch nog een kaamlaag op het wateroppervlakte te zien is. Dit komt doordat er een relatie is tussen het metabolisme van je aquariumplanten en de productie van organisch afval.
Hoe meer CO2 je planten opnemen, des te meer afval ze produceren (vetten, oliën, koolhydraten …) doordat ze sneller en beter groeien. Hoe meer CO2 je toevoegt, des te groter ook de vraag naar andere voedingsstoffen. Wanneer je die vraag onvoldoende beantwoordt, zal er een grotere afvalproductie dan normaal zijn. Hetzelfde geld trouwens ook wanneer je bij een te sterke aquariumverlichting onvoldoende voedingsstoffen toevoegt. Hierdoor zal de kaamlaag ook dikker zijn dan normaal.
De aanwezigheid van een kaamlaag kan sterk verschillen van aquarium tot aquarium. Factoren zijn onder andere de hoeveelheid voedingsstoffen die worden toegevoegd (zie paragraaf hierboven), maar bijvoorbeeld ook de biomassa. Bij een kleinere biomassa zijn er minder planten die afvalstoffen creëren en is de kans op een kaamlaag dus ook kleiner.
Hoe een kaamlaag vermijden?
De oplossing voor het vermijden of verwijderen van een kaamlaag is duidelijk:
- Je bak goed onderhouden, bladeren en ander afval zoveel mogelijk verwijderen;
- Zorgen voor een goede filterwerking;
- Voldoende voeding toevoegen voor je aquariumplanten, zie ook de Estimative Index;
- Niet overdrijven met je aquariumverlichting. Indien je wel veel verlichting in je bak wil, hou dan rekening met de grotere vraag naar plantenvoeding;
- Zorg voor een goede balans tussen je CO2 en andere voedingsstoffen.
Zoals eerder gezegd is een kaamlaag niet direct gevaarlijk, maar het is wel een aanwijzing dat er iets in je bak niet in balans is!
Heb of had jij zo’n lelijk laagje boven je aquarium? Hoe heb je het opgelost? Vertel het ons!
[ninja-inline id=2172]
Hoi,
Heb nu 2 maanden een 60l nano draaien.
Zoveel mogelijk water vanuit de oude rio180 erin, dezelfde buitenfilter. Alleen nieuw aquarium met nieuwe bodem. Dacht in eerste instantie dat dit in combinatie met het feit dat de filter en uur of 2 heeft stilgestaan tijdens het opzetten van de nieuwe bak de oorzaak van mijn kaamlaag was. Maar nu 2 maanden verder blijft ie maar terug komen… Aangezien mijn planten het goed doen geen probleem, maar het is een open aquarium, dus zou er toch wel graag vanaf willen.
Gebruik Co2 (dennerle continue test lichtgroen) en doseer volgens ei.
Gebruik wel een flinke filter een eheim 350, 1050 liter die wordt geremd door externe tractor enog bypass. Zou dit er iets mee te maken kunnen hebben?
Vriendelijke groet,
Martijn
Dag Martijn
Als het echt hardnekkig is, zou ik eens een “skimmer” overwegen. Dat is een soort van omgedraaide filterinlaat die het wateroppervlakte afzuigt, in plaats van onderaan in het aquarium. Dat werkt bijzonder goed en heeft bovendien een positief effect op je vissen want je zorgt voor meer zuurstof in de bak. Je zult wel de CO2 terug wat moeten opschroeven achteraf, want je verlies ook meer CO2 daardoor. Maar liever wat meer geld uitgeven aan CO2, dan je vissen dood hé …
Ik denk niet dat het te maken heeft met je reactor, die filter lijkt me ruim voldoende voor een 60l nano + reactor.
Groeten
Gilles
Thnx voor je antwoord, ik gebruik nu een OFA. Kaamlaag binnen 5 minuten verdwenen!
Helaas wel weer iets extra’s in mijn toch al kleine bakje om uit het zicht te krijgen..
Net nieuwe javavaren trident binnen, zou die het doen wanneer bevestigd aan de instroombuis?(van de filter,niet de ofa)
Hey Martijn
Zo’n surface skimmer werkt inderdaad héél goed tegen een kaamlaag! Heb er zelf ook zo eentje en bijzonder tevreden mee. Eén van mijn volgende artikels zal over zo’n skimmer en gaswisseling gaan trouwens.
Wat betreft de javavaren: geen idee, ik zou zeggen probeer het eens. Uit ervaring weet ik dat javavaren graag wat stroming heeft, maar mag natuurlijk ook niet té zijn (geldt voor alle planten eigenlijk).
Groeten
Gilles
Als eerste een nuttige en mooie site waar ik al veel op gekeken heb.
Ik heb nu sinds een aantal weken ook een kaamlaag. Ik had een goed draaiend 80 cm aquarium en ben nu overgestapt op een 120 cm 330 liter aquarium.
Heb de oude bodem uit de 80 cm uitgeschept afgespoeld en in de nieuwe bak gezet en deze aangevuld met een nieuw (JBL Manado).
Ook een nieuw groter filter welke ik gekruist heb (water, balletjes en pijpjes).
Zo veel mogelijk water van de oude naar de nieuwe bak meegenomen incl vissen. Heb wel een paar uitvallers gehad maar dat is het risico bij zo’n verhuizing (stress) nu circa een maand geleden.
De planten doen het goed assimileren in de avond dus goed teken lijkt mij.
Ik voeg de aanbevolen dosis profito toe en doe iedere week zo’n waterwissel van 30-40 liter.
Ik gebruik tevens CO2. De indicator (Dennerle) blijft donker groen KH is 6 en een aantal keer een test laten doen NO2 is in orde PH 7.1.
Ik probeer iedere keer de kaamlaag af te scheppen en wat regelmatiger te verversen.
Ik denk er over om de CO2 wat te verhogen en evt wat meer profito te gaan geven.
Is dit aan te raden?
Een week of twee geleden heb ik wat ambulia in de bak gezet dat schijnen ook grote opnemers van voedingsstoffen te zijn, ze groeien wel goed.
Nog een advies?
Hey Elfried
Bedankt :-)
Het is mogelijk dat de kaamlaag het gevolg van de opstart is, die zal waarschijnlijk na een tijdje vanzelf verdwijnen van zodra de bacteriecultuur gestabiliseerd is. CO2 verhogen lijkt me inderdaad goed (je zit waarschijnlijk wat laag op dit moment), maar ik zou ook zeker nitraat en fosfaat toevoegen samen met de sporenelementen die je nu gebruikt. Dat zullen je planten geweldig vinden.
Voor de rest zien dat je stroming in orde is en je licht niet té sterk staat (zul je merken als er draadalgen etc verschijnen).
Groeten
Gilles
Hallo, mijn pas opgestarte bak(2 weken) vertoond een kaamlaag. Is dit normaal bij een indraaiende bak? BVD
Dag Willem
Dat is mogelijk als de bacteriecultuur nog onvoldoende ontwikkeld is en de afvalstoffen nog niet zo goed kunnen verwerken. Niks om je zorgen om te maken.
Groeten
Gilles